معرفي SDI

معرفي SDI
اگروه اطلاع رسانی یزدفردا:طلاعات مکاني يکي از مهمترين و حساسترين عوامل تصميمگيري و به خصوص تصميم‌گيريهاي اجتماعي، اقتصادي و سياسي در زندگي امروزه ميباشد. به همين دليل بسياري ازنيازها، اهداف و فعاليتهاي سازمانهاي مختلف زماني امکانپذير است که دسترسي به دادههاي مکاني مناسب و يکپارچه ميسر باشد. اين موضوع به خصوص براي برنامهريز ي هاي کلان بسيارحائز اهميت است.

اين موضوع، باعث توسعه زيرساختارهاي اطلاعات مکاني ( SDI- Spatial Data Infrastructure )، به عنوان يک بستر توانمندسازي ( Enabling Platform ) در جوامع با اطلاعات مکاني ، در سطوح مختلف شده است. به S DI به عنوان مکانيزم پايدار براي اتصال اطلاعات مکاني کاربران و توليدکنندگان داده ها به يکديگر نگريسته ميشود. کاربران اطلاعات مکاني، به طور پيوسته براي نيازهاي خود احتياج به دستيابي و دسترسي سريع به اطلاعات مکاني دارند ، لذا، SDI ميتواند کمک شاياني به سادهسازي تبادل دادهها و منابع بين سازمانهاي مختلف بکند. با توجه به وجود سطح وسيع دادههاي مکاني، ابزارها و توليدات مرتبط با آنها، توسعه SDI ، به عنوان يک بستر توانمندسازي ، اين امکان را به کاربران مختلف مي دهد تا با يکديگر همکاري وسيعتري داشته باشند و به نياز بازار پويا ي کنوني پاسخ بهتري ارائه نمايند

امروزه اهميت راهاندازي زير ساختارهاي اطلاعات مکاني ( SDI ) جهت تسهيل در جمعآوري ، نگهداري و تبادل اطلاعات مکان مرجع و دادههاي مرتبط بيش از پيش مورد توجه واقع شده است. استفاده از SDI به منظور جلوگيري از دوباره کاريها و بالا بردن قابليتهاي نهفته در اطلاعات مکاني و افزايش بهرهوري از سرمايهگذاريهاي انجام شده در جهت دستيابي به اهداف توسعه پايدار در جامعه،لازم و ضرروري است.

کاربردها:
استفاده از SDI ، باعث تسهیل در روند تصمیمگیری در کاربردها و فعالیتهای متنوعی میگردد. زمینههای کاربردی SDI شامل :

مدیریت بحران،
آمایش سرزمین،
مدیریت منابع،
مدیریت زمین و کاداستر،
مدیریت منابع آبی و دریایی،
محیط زیست،
دفاع و امنیت،
مهاجرت ،
آمار و برنامه ریزی،
بهداشت و درمان،
برنامهریزی اجتماعی،
حمل ونقل،
کشاورزی،
معادن
و موارد دیگر میباشد.

چرا SDI ؟
تسهیل در تبادل، ادغام و به کارگیری اطلاعات مکانی
افزایش منافع اقتصادی، اجتماعی و محیط زیستی حاصل از سرمایه گذاریهای انجام شده بروی دادههای مکانی موجود توسط سازمانهای مختلف
تسهیل در توسعه بازار اطلاعات و صنعت
ارایه خدمات نوین و بهینه به کاربران با استفاده از فناوری اطلاعات
افزایش امنیت اجتماعی با به کارگیری اطلاعات مکانی در مدیریت بحران
ایجاد فرصتهای جدید شغلی
ارایه خدمات بهینه به کاربران با بهرهگیری از اطلاعات مکانی و بهرهگیری بیشتر از بسترهای توانمندسازی
عوامل توسعه SDI
مراحل توسعه و ایجاد SDI برای هر کشوری وابسته به تاریخچه تولید اطلاعات مکانی، سطح و نوع اطلاعات مکانی موجود، متولیان آن و نیازهای توسعهای کشور است. اما به طور کلی، جنبههای مختلفی اعم از اجتماعی، قانونی، سازمانی و فنی در توسعه SDI باید مورد نظر قرار گیرند.

.

سطوح SDI
محيط SDI داراي خاصيت سلسله مراتبي (Hierarchy) بوده به اين مفهوم که ارتباط بين سطوح يک جامعه (محلي، شهري و استاني) مختلف آن جهت تبادل اطلاعات و سرويسها در محيطهاي مختلف ، فراهم ميشود(شکل 2). موفقيت در ساخت و بکارگيري يک GIS و همچنين دقت خروجي تحليل هاي آن مبتني بر تامين داده هاي مناسب و دقت اطلاعات ورودي در آن GIS مي باشد. لذا ساخت و بکارگيري يک GIS بر روي بستر SDI از ضريب اطمينان موفقيت بالاتري برخوردار مي باشد. علاوه بر اين خاصيت سلسله مراتبي SDI امکان استفاده از اطلاعات مکاني موجود در آن و تبادل آنها بين سطوح مختلف استان و GIS هاي آن را فراهم ميکند . GIS با بهره گيري و استفاده از پايگاه هاي موجود و تعريف شده در بستر SDI (نقشه هاي توپوگرافي و لايه هاي اطلاعاتي شامل، آب، برق، گاز، عکسهاي هوايي و اطلاعات ديگر) همراه با داده هاي توصيفي مربوط عوارض، امکان ايجاد يکپارچه پايگاه اطلاعات مکاني و توصيفي را فراهم مي کند .از آنجاييکه مديريت و برنامه ريزي بهينه در استان يزد نيز همانند هر جامعه رو به توسعه نيارمند موجوديت و دسترسي به حجم عظيمي از اطلاعات مکاني مي باشد، لذا GIS برروي بستر SDI ميتواند نقش ويژه اي را در جهت ارتقا کيفيت اين مديريت در سطوح مختلف استان ايفا کند.

.

معرفي SDI و اطلاعات كامل از پروژه در حال اجرا در استان يزد در يزدفردا

اجزای SDI
SDI يك شبكه ارتباطي بين پايگاههاي اطلاعات، سرويسها و خدمات، كاربردها و تكنولوژي و سياستگذاري است که مي‌تواند كيفيت زندگي را به طور كلي بالا ببرد و اين امر از طريق دسترسي به پايگاههاي اطلاعاتي دقيق و بهنگام ميسر ميشود . داده‌ها و اطلاعات در SDI ، شامل داده‌ها و اطلاعات پايه، دادهها و اطلاعات ادغام شده و سرويسهاي مرتبط با آنها مي‌باشند. اجزاي اين زيرساختارها شامل داده‌ها و اطلاعات پايه ، نيروهاي انساني(توليدكننده‌ها و استفاده كننده‌ها )، قوانين و سياستهاي دسترسي به اطلاعات، استانداردهاي فني و روشهاي مختلف دسترسي بوده كه هر يك از اجزاء، بسته به شرايط و امكانات موجود يك جامعه، طراحي و ساخته مي‌شوند

براي اطلاعات بيشتر روي هرکدام از اجزا کليک کنيد:

:

معرفي پروژه استان يزد
دسترسي و استفاده از اطلاعات بهنگام و صحيح يكي از عوامل مهم و حساس در امر تصميم گيري ، مديريت و برنامه ريزي بهينه در دنيا امروز و در سطوح مختلف يك جامعه (شهر،استان، کشور) مي‌باشد. در اين راستا همكاري و تبادل اطلاعات بين ارگانها و سازمانهاي مرتبط با امر مديريت و برنامه ريزي در جامعه از ارکان اصلي اين نوع مديريت مي‌باشد. از طرفي انجام برنامه ريزي جامع و بهينه در يک جامعه در جهت نيل به توسعه پايدار، ايجاد و دسترسي پايگاههاي اطلاعاتي مورد نياز امري است كه از عهده يك سازمان به تنهايي خارج است ،لذا همكاري در سطحي بالا بين ارگانها و سازمانهاي ذيربط از مشخصات ديگر يك جامعه توسعه يافته ميباشد.

در اين راستا امروزه با پيشرفتهاي اخير در امر ارتباطات و اطلاعات و همچنين تكنولوژيهاي مرتبط با اين علوم و پيشرفتهاي انجام گرفته درامر فن آوري ارتباطات و اطلاعات (ICT) ، امكان استفاده بهينه از اطلاعات مكاني و تبادل آنها بين ارگانهاي مختلف را تسهيل نموده واين تکنولوژييها عملاً‌ فراهم كننده محيط لازم درامر جمع‌آوري، بهينه‌سازي، استفاده و تبادل اطلاعات مي‌باشند. اين محيط ها به زير ساختارهاي اطلاعات مکاني و يا SDI معروف بوده و اهميت راهاندازي آنها بيش از پيش مورد توجه واقع شده است.

استفاده از SDI به منظور جلوگيري از دوباره کاريها و بالا بردن قابليتهاي نهفته در اطلاعات مکاني و افزايش بهرهوري از سرمايهگذاريهاي انجام شده در جهت دستيابي به اهداف توسعه پايدار در جامعه،لازم و ضرروري است. SDI به عنوان مکانيزم پايدار براي اتصال اطلاعات مکاني کاربران و توليدکنندگان داده ها به يکديگر نگريسته ميشود. کاربران اطلاعات مکاني، به طور پيوسته براي نيازهاي خود احتياج به دستيابي و دسترسي سريع به اطلاعات مکاني دارند، لذا، SDI ميتواند بعنوان بستر توانمندسازي کمک شاياني به سادهسازي تبادل دادهها و منابع بين سازمانهاي مختلف بکند. اين کمک باعث تمرکز توليدکنندگان جهت کارايي بيشتر، کاهش هزينهها و تشويق سرمايهگذاري و اشتغالزايي در صنعت اطلاعات مکاني براي توليد محصولات بيشترو همچنين استفاده از اين محصولات در روند تصميم گيريها باشد. از طرفي SDI بعنوان يک سيستم تبادل اطلاعات و سيستم هاي اطلاعات جغرافيايي( GIS ) بعنوان يک ابراز تحليل گر، تواما ادغام و تحليل هاي داده هاي مکاني را قادر ميسازند.

لذا با توجه به موارد فوق و به منظوره زمينه‌سازي بکارگيري اين توانمنديها و ايجاد بستري براي تسهيل همكاري و تبادل اطلاعات بين ارگانهاي مختلف در استان يزد، پروژه حاضر تعريف گشته است. اين پروژه زير نظر سازمان مديريت و برنامه ريزي استان بعنوان کارفرما و مشارکت شرکت انفورماتيک و مطالعات توسعه بعنوان مشاور با پشتیبانی علمی و فنی اعضای مرکز تحقیقات زیر ساختار های اطلاعات مکانی و مدیریت زمین دانشگاه ملبورن در حال اجرا ميباشد .

اهداف پروژه
طراحي و تدوین مقدمات راه اندازی زيرساختارهاي اطلاعات مكانی ( SDI ) استان یزد و مطالعات طراحی ، ساخت و راه اندازی GIS استان بر بستر آن در جهت تحقق اهداف زير تعريف و اجراء مي گردد :

ايجاد مقدمات راه اندازی زيرساختارهاي داده‌هاي مکانی استان (Provincial/State SDI) جهت بهينه‌سازي مديريت و برنامه ریزی در سطوح مختلف استان
طراحی SDI برای استان
تدوین پیش نویس و راهکارهای راه اندازی بستر SDI
تعریف اجزا و تشکیلات مرتبط با SDI استان
پیش نویس قوانین و مقررات SDI استان
همکاری در ظرفیت سازی و اشاعه فرهنگ استفاده و بكارگيري SDI در مديريت و برنامه ریزی شهری واستانی
طراحی و تدوين GIS استان بر بستر SDI
پياده‌سازي یک GIS نمونه با بهره گیری از بستر SDI و دیدگاه شهر مجازی.
به منظور رسیدن به اهداف فوق، راهبرد مورد نظر برای اجرای پروژه با انطباق و با بهره گیری از پیشرفتهای صورت گرفته شده در سطح بین المللی در زمینه های مرتبط تعیین گردیده است. با توجه به ماهیت چند منظوره و میان رشتهای ( multi-disciplinary ) این پروژه، در راهبرد مذکور از علوم مختلف شامل علوم فنی (نقشه برداری، ژئوماتیک، فناوری اطلاعات و ارتباطات- ICT )، فنی-اجتماعی، فنی-اقتصادی و رفتارهای سازمانی استفاده خواهد شد.

به منظوره بهره گیری از پیشرفتهای تکنولوژی های مرتبط با فازهای پروژه، روشها و ابزارها فني مورد استفاده در جريان اجراي پروژه، بر مبناي متدولوژيهاي به روز در طراحي و پياده‌سازي SDI و GIS انجام ‌مي‌گيرد و با توجه به مقتضيات پروژه ويژه‎سازي مي‌گردد. در این راستا موارد زیر نیز به خصوص در اجرا مورد استفاده وبهرهگیری قرار خواهند گرفت:

تکنولوژیهای اطلاعات مکانی و شبکه های ارتباطی بخصوص برای توسعه خدمات و سرویسهای اطلاعات مکانی
هماهنگی ها و قابلیت ادغام (Interoperability and Integratability)
استانداردها و دستورالعمل های فنی
توزیع محاسبات (Distributed Geoprocessing and Grid Computing)
اثرات و دیدگاههای نسل جدید SDI ها و اجزای آنها
متادتا و پایگاههای اطلاعات توزیع شده با دیدگاههای
همخوانی بین داده ها و پایگاههای اطلاعاتی (Data Harmonization)
طراحی مدلهای مفهومی و الگوهای مربوطه (Conceptual Modeling & Schema Mapping)
هستی شناسی (Ontology)
مفهومی (Semantics)
سیاستها و قوانین مختلف بر داده ها و اطلاعات شامل اثرات آنها برای جمع آوری، مستند سازی، حفظ و نگهداری، دسترسی و استخراج داده ها
کاربردها و اثرات SDI در سطوح مختلف (محلی، استانی و ملی) و شرایط مختلف
محرکهای ساخت و توسعه SDI در یک جامعه
تحلیل تجارب مشابه
تحلیل اثرات اقتصادی و اجتماعی از SDI و راهبردهای مرتبط (دولت الکترنیک) در سازمانها و ارتباط بین سازمانها
تحلیل سود و هزینه و مدلهای اقتصادی برای توسعه SDI

فازهای پروژه
به منظوره اجرای مراحل فوق این پروژه بطور کل در قالب چهار فاز شامل سه فاز اصلی ویک فاز اولیه (فاز صفر- جهت برنامه‌ريزي و راه‌اندازي پروژه) انجام خواهد گرفت و این فازها اصلی ارتباط مستقیم با یکدیگر دارند و نتیجه آن باعث ایجاد پایگاههای اطلاعات مکانی استان بعنوان سرمایه استانی خواهد شد.

ارتباط فازهای پروژه

فاز 1
به منظور مشارکت در ایجاد و راه اندازی زیر ساختارهای اطلاعات مکانی (SDI) استان یزد، این پروژه در فاز اول کاری خود فعالیتهای زیر را انجام خواهد داد:

تشکیل کمیته برنامه ریزی SDI استان
بررسی وضعیت استان از نظر امکانات و سیاستهای آتی فناوری اطلاعات
بررسی اثرات استفاده از فن آوریهای اطلاعات مکانی در سازمانهای دولتی و نقش آن در ساختارهای سازمانی
بررسی تجارب مشابه در زمینه ساخت SDI و بکارگیری بهینه از تکنولوژیهای فناوری اطلاعات - ICT
طراح ی اولیه SDI استان
تدوین پیش نویس و راهکارهای راه اندازی بستر SDI استان
تعریف اجزا و تشکیلات مرتبط با SDI استان
تحليل استانی و تعيين جايگاه استانی SDI استان
پیش نویس قوانین و مقررات SDI
پیش نویس دستورالعملهای مرتبط با SDI
همکاری در اشاعه فرهنگ استفاده از SDI
فاز2
در این فاز با بهره گیری از مقدمات راه اندازی و ساخت SDI استان و همچنین با استفاده از اطلاعات عمومی و پایه استان یزد نحوه طراحی و ساخت GIS استان یزد صورت میگیرد . در این راستا در فاز دوم پروژه فعالیتهای زیر را انجام خواهد گرفت :

شناخت و نيازسنجي (تحلیل نیازمندیها و تعیین اقلام اطلاعاتی) جهت طراحی GIS
طراحی مدل مفهومی برای GIS استان
تهیه استانداردها
تدوين دستورالعملها جهت پیاده سازی استانداردها
تدوین مشخصات فنی و انتخاب سیستم
انتخاب محیط
شرح خدمات پياده‌سازي GIS
تهيه قرارداد تيپ و اسناد مناقصه
فاز 3
هدف اصلی این نمونه عملی نمایش نحوه بکارگیری و پیاده سازی طرح GIS استان ، استانداردها و دستورالعملها آن میباشد. همچنین ارایه قابلیت های عمومی سیستم در کاربردهای شهری از پیش تعیین شده از دیگر اهداف می باشد . اجرای این مدل اولیه GIS با بهره گیری از دیدگاه شهر مجازی بعنوان پروژه نمونه بر روی داده های موجود بر مبنای بستر SDI استان خواهد بود.

فراورده های پروژه
1- پیش نویس طرح راه اندازی SDI در سطح استان شامل دیدگاه ها، اهداف طرح SDI استانی، پیش نویس قوانین و مقررات اجرایی و برنامه ریزی برای ظرفیت سازی و اشاعه فرهنگ SDI در استان

2- گزارش شناخت وضعیت موجود و نیازمندیهای عمومی کاربران استان از نقطه نظر GIS

3- گزارش مدل مفهومی و استانداردهای GIS استان

4- ارایه دستورالعملهای اجرایی شامل:

تولید و جمع آوری اطلاعات
ويرايش و آماده سازي اطلاعات براي ورود به GIS
بهنگام‌سازي اطلاعات
كنترل كيفيت
کارتوگرافی
5- گزارش انتخاب محیط

6- گزارش شرح خدمات پیاده سازی

7- معرفی پروژههای نمونه قابل اجرا در بخش GIS

8- گزارش نحوه تدوین اسناد مناقصه

9- گزارش ساختار پروژه نمونه و قابلیت های GIS و شهرهای مجازی

10- سیستم GIS نمونه

با توجه به فرصت پیش آمده در این پروژه که بعنوان اولین پروژه در نوع خود در کشور در سطح استانی شروع گشته ، دست اندرکاران پروژه این امید را دارند تا با تلاش خود و پشتیبانی و حمایتهای مسئولین استان بتوانند نتایج این پروزه را با کیفیت بالا ارائه داده تا این نتایج بتواند بعنوان یک الگو در تحقق، ساخت و بکارگیری SDI کشور نیز مورد استفاده واقع شود. لذا در این راستا و به منظور استفاده کامل از این فرصت، این پروزه سعی دارد تا در صورت امکان برخی خدمات دیگر، علاوه بر خدمات تعریف شده را نیز ارائه دهد. از اهم این خدمات میتوان به موارد زیر اشاره نمود:

طراحی سیستم کاتالوگ دادهها (Spatial Data Catalogue)
پیش نویس دستورالعمل تولی دادهها (Custodianship)
طراحی یک نمونه سیستم حفظ و نگهداری و جستجوگر دادهها (Spatial Data Clearinghouse)
طراحی و ایجاد پایگاه اطلاع رسانی اینترنتی جهت آموزش مفاهیم پایه SDI و اشاعه فرهنگ استفاده و به اشتراک گذاری اطلاعات مکانی